ৰংঘৰ (ইংৰাজী: Rang Ghar) অসমৰ শিৱসাগৰত অৱস্থিত এটি ঐতিহাসিক দুমহলীয়া পকী গৃহ, যাক আহোম শাসনকালত ৰাজকীয় পেভেলিয়ন ৰূপে ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল। শিৱসাগৰ চহৰৰ পৰা প্ৰায় ৩ কিলোমিটাৰ দূৰত্বত অৱস্থিত এই গৃহত, আহোম ৰাজবংশ আৰু বিশিষ্ট অতিথিসকলে ৰঙালী বিহুৰ সময়ত অনুষ্ঠিত বিভিন্ন বিনোদনমূলক কাৰ্যসূচী উপভোগ কৰিছিল, যেনে ম’হ যুঁজ, শেন যুঁজ আৰু অন্যান্য লোকৰঞ্জনমূলক অনুষ্ঠান। ৰংঘৰক এছিয়াৰ প্ৰথম পেভেলিয়ন হিচাপে গণ্য কৰা হয়।
স্থাপত্য শৈলী আৰু বৈশিষ্ট্য:
ৰংঘৰৰ স্থাপত্যত ইচলামিক স্থাপত্যশৈলীৰ প্ৰভাৱ পৰিছে। ইয়াৰ কেন্দ্ৰীয় গাঁথনি চতুৰ্ভুজ আকৃতিৰ, কিন্তু দুয়ো মূৰত ট্ৰেপেজিয়ামৰ দৰে আগবঢ়াই দিয়া হোৱা বাবে সামগ্ৰিকভাৱে এটি অষ্টভূজৰ ৰূপ লৈছে। চালখন অর্ধবৃত্তাকৃতিৰ আৰু এক ওভতাই থোৱা দীঘলীয়া আকৃতিৰ বাতিৰ দৰে। এই চালখন কিছুমান বৃহদাকাৰ স্তম্ভ আৰু ধেনুভেৰীয়া গাঁঠনিৰে ধৰি ৰাখা হৈছে। চূড়াত নিৰ্মাণ কৰা আহোম ড্ৰেগন ঙি ঙাও খামে ৰংঘৰৰ সৌন্দৰ্য বৃদ্ধি কৰিছে। ইটাৰে নিৰ্মাণ কৰা এই গৃহত কোনো ধাতুৰ ব্যৱহাৰ কৰা হোৱা নাই। ইটা জোৰা লগাবলৈ মাটিমাহ, হাঁহৰ কণী, বৰা চাউল আদিৰে তৈয়াৰী এক বিশেষ চিমেণ্ট ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল।
ইতিহাস:
ৰংঘৰৰ প্ৰাৰম্ভিক নিৰ্মাণ কাৰ্য স্বৰ্গদেউ ৰুদ্ৰ সিংহৰ সময়ত আৰম্ভ হৈছিল, যিয়ে প্ৰথমে কাঠ আৰু বাঁহেৰে গৃহটো নিৰ্মাণ কৰিছিল। পূৰ্ণাংগ ৰূপত ৰংঘৰৰ বৰ্তমানৰ ইটা-পোৰা গাঁথনি স্বৰ্গদেউ প্ৰমত্ত সিংহৰ ৰাজত্বকালত, ১৭৪৬ চনত সম্পূৰ্ণ কৰা হয়। ইয়াৰ স্থাপত্য শৈলীত বিভিন্ন স্থানীয় সামগ্ৰীৰে এক বৈচিত্ৰ্যময় সমন্বয় দৰ্শোৱা হয়; গাঁথনি শক্তিশালী কৰিবলৈ বৰালি মাছ, বৰা চাউল, হাঁহৰ কণী, মাটিমাহ আদি সামগ্ৰী ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল। গৃহটোৰ ভিতৰ-দেৱালত বিভিন্ন দেৱ-দেৱী, সিংহ আৰু হাতীৰ চিত্ৰ অংকন কৰা হৈছে।
ৰংঘৰৰ ঐতিহাসিক ঘটনাসমূহ:
ইংৰাজে ১৮২৬ চনত ইয়াণ্ডাবু সন্ধিৰ অধীনত অসমক অধিকাৰ কৰি লোৱাৰ পাছত, ৰংঘৰ আৰু তলাতল ঘৰৰ দৰে আহোম স্থাপনাসমূহৰ ওপৰত ইংৰাজ প্ৰশাসনে নিয়ন্ত্ৰণ স্থাপন কৰে। তেতিয়াৰ এক ইংৰাজ বিষয়া ব`থানে এই ঐতিহাসিক স্থাপনাসমূহ ১,৩০০ টকাত বেচি দিয়াৰ চিন্তা কৰিছিল। ৰংঘৰৰ সন্মুখত আন এটি সৰু পকী ৰংঘৰ আছিল, যাক ক্ৰমে ইংৰাজ শাসকসকলে ধ্বংস কৰি পেলাইছিল।
ৰংঘৰ আহোম যুগৰ বিনোদনমূলক আৰু ৰাজকীয় উৎসৱৰ এক অপূৰ্ব নিদৰ্শন। ৮৮ ফুট দীঘল আৰু ৩৬.৫ ফুট বহল এই পেভেলিয়নত একেলগে বহি আহোম ৰাজপৰিয়ালে বিভিন্ন অনুষ্ঠানৰ উমাল মুহূৰ্তসমূহ উপভোগ কৰিছিল, যাৰ প্ৰতিফলন আজিও ৰংঘৰৰ স্থাপত্যত পৰিলক্ষিত হয়।