তলাতল ঘৰ [Talatal Ghar]
তলাতল ঘৰ (ইংৰাজী: Talatal Ghar) অসমৰ শিৱসাগৰৰ ৰংপুৰত অৱস্থিত আহোম স্বৰ্গদেউসকলৰ দ্বাৰা নিৰ্মিত এটি ঐতিহ্যবাহী ৰাজমহল, যি আহোম স্থাপত্যকলাৰ এক উল্লেখযোগ্য নিদৰ্শন হিচাপে পৰিগণিত। প্ৰাচীনকালৰ এই মহলটো অসমৰ ইতিহাস আৰু সংস্কৃতিৰ এক গুৰুত্বপূৰ্ণ অংশ। তলাতল ঘৰ প্ৰাচীন যুগৰ নিৰ্মাণ কলাৰ সৈতে মোগল শিল্পশৈলীৰ এক অদ্ভুত মিশ্ৰণৰ উদাহৰণ, যি ইয়াক অনন্য ৰূপত সজ্জিত কৰিছে।
নিৰ্মাণ আৰু ইতিহাস
তলাতল ঘৰ প্ৰথমে আহোম স্বৰ্গদেউ ৰুদ্ৰ সিংহই ১৬৯৮ চনত নিৰ্মাণ কৰিছিল। প্ৰায় এক শতিকা পিছত, স্বৰ্গদেউ ৰাজেশ্বৰ সিংহই (খ্ৰীষ্টাব্দ ১৭৫১-৬৯) ৰাজত্বকালত এই প্ৰাসাদটোত বহুল সংস্কাৰ সাধন কৰে। তেখেতে এই প্ৰাসাদৰ বিভিন্ন মহল সজাই চাৰিটা মাটিৰ ওপৰৰ মহল আৰু তিনিটা মাটিৰ তলৰ মহল সৃষ্টি কৰে। মাটিৰ তলৰ মহলকেইটা সুৰংগ আৰু গুপ্ত পথৰ এক বিস্ময়কৰ জালৰূপে পৰিগণিত হয়, যি যুদ্ধকালীন সুৰক্ষাৰ বাবেই নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল।
স্থাপত্য শৈলী আৰু বৈশিষ্ট্য
তলাতল ঘৰৰ গঠন প্ৰণালী আহোমসকলৰ স্থাপত্যকলাৰ সুন্দৰ উদাহৰণ। প্ৰসাদটোত কেইবাটাও সমান্তৰাল কোঠা আৰু দীঘলীয়া কৰিড’ৰ আছে, যাৰ প্ৰত্যেকটো কক্ষ একোটা সৰু পথেৰে সংলগ্ন। এই ৰাজপ্ৰাসাদৰ পশ্চিম দিশত এটি আঠকোণীয়া মন্দিৰ আছে, যি পূজা ঘৰ নামেৰে জনাজাত। ইন্দ্ৰিয়গোম্বীস্থ খাৰঘৰত তলাতল ঘৰৰ বৃহৎ অস্ত্ৰ-শস্ত্ৰ সঞ্চিত আছিল।
প্ৰাসাদটোৰ মুঠ সাতটাকৈ মহল আছে, যাৰ চাৰিটা মাটিৰ ওপৰত আৰু তিনিটা মাটিৰ তলত। তলৰ মহলবোৰ বিশেষভাৱে আস্তাবল, ভঁৰাল আৰু লগুৱাসকলৰ কোঠা হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল। এই মহলবোৰৰ সৈতে সংযুক্ত দুই গুপ্ত সুৰংগৰ ভিতৰত এগৰাকী দিখৌ নৈৰ লগত সংযোগী, আনটো গড়গাঁৱৰ কাৰেং ঘৰৰ সৈতে সংলগ্ন আছিল। এই সুৰংগবোৰ প্ৰাৰম্ভিক যুগৰ সংকটকালত আত্মৰক্ষা আৰু পাচলাৰ পথ হিচাপে ব্যৱহৃত হৈছিল।
শেহতীয়া প্ৰত্নতাত্বিক খনন
তলাতল ঘৰত শেহতীয়া প্রত্নতাত্বিক খননৰ সময়ত জুইয়ে পোৰা কাঠৰ স্তম্ভ আৰু পোৰা ইটাৰ স্তম্ভৰ ভগ্নাৱশেষ পোৱা গৈছে। এই বস্তুআৱশেষে স্পষ্ট কৰে যে স্বৰ্গদেউ ৰুদ্ৰ সিংহৰ সময়ত তলাতল ঘৰৰ কাঠৰ আসামি অৱস্থান আছিল। ইটাৰে নিৰ্মাণ কৰা স্থাপনাটি আৰু মোগল স্থাপত্যৰ সৈতে সংমিশ্ৰণ তলাতল ঘৰৰ অনন্যত্ব বঢ়াইছে।
দৰ্শনৰ্থীৰ বাবে
বৰ্তমান তলাতল ঘৰৰ মাটিৰ ওপৰৰ মহলসমূহৰ দৰ্শন সম্ভব। মাটিৰ তলৰ মহলবোৰ পৰিসেৱাৰ উদ্দেশ্যে বন্ধ কৰি দিয়া হৈছে। ইয়াৰ আশ-পাশৰ পৰিসৰ ইটাৰে নিৰ্মিত দেৱাল আৰু পানীৰে আৱৰা মাটিৰ গড়ে আৱৰি ৰাখিছে, যিয়ে প্ৰাসাদটোৰ সৌন্দর্য আৰু গুরুত্বত অধিক ভাৰসাম্য যোগাইছে।
তলাতল ঘৰৰ আশ্চৰ্যজনক স্থাপত্য, গুপ্ত সুৰংগৰ জাল, আৰু ইতিহাসৰ দীৰ্ঘপট পৰিসৰ আজি অসমবাসী আৰু ভ্ৰমণকাৰী সকলৰ বাবে এক গৰ্বৰ বিষয়। এই ঐতিহ্যবাহী স্থাপনাটি আহোমসকলৰ শৌৰ্য, স্থাপত্য কলা আৰু সংস্কৃতিৰ এক অপূৰ্ব নিদৰ্শন।
তলাতল ঘৰ: সাধাৰণ প্ৰশ্নোত্তৰ (FAQ)
প্ৰশ্ন ১: তলাতল ঘৰ কি?
উত্তৰ: তলাতল ঘৰ অসমৰ শিৱসাগৰত অৱস্থিত আহোম স্বৰ্গদেউসকলৰ দ্বাৰা নিৰ্মিত এখন ঐতিহাসিক ৰাজমহল। এই মহলটো আহোম স্থাপত্যকলাৰ এক উল্লেখযোগ্য নিদৰ্শন আৰু প্ৰাচীন যুগৰ গুপ্ত পথ আৰু সুৰংগ সহ বহুতো ঐতিহাসিক স্মৃতি ধৰি ৰখা এটি স্থাপনাৰূপে পৰিচিত।
প্ৰশ্ন ২: তলাতল ঘৰ কোনে নিৰ্মাণ কৰিছিল?
উত্তৰ: তলাতল ঘৰ প্ৰথমে আহোম স্বৰ্গদেউ ৰুদ্ৰ সিংহই ১৬৯৮ চনত সাজি উলিয়াইছিল। পিছত, স্বৰ্গদেউ ৰাজেশ্বৰ সিংহই (১৭৫১-৬৯) মহলটোত সংস্কাৰ কৰি অধিক বৈশিষ্ট্য যোগ কৰিছিল।
প্ৰশ্ন ৩: তলাতল ঘৰৰ স্থাপত্য শৈলীৰ বৈশিষ্ট্য কি?
উত্তৰ: তলাতল ঘৰত মাটিৰ ওপৰত চাৰিটা আৰু মাটিৰ তলত তিনিটা মহল আছে। ইয়াৰ প্ৰতিটো মহল আহোম স্থাপত্য আৰু মোগল শিল্পশৈলীৰ মিশ্ৰণেৰে সজাই তুলা হৈছে। মাটিৰ তলৰ মহলবোৰত গুপ্ত সুৰংগ আৰু আহোম ড্ৰেগন ঙি ঙাও খামৰ ভাস্কৰ্যও দেখা যায়।
প্ৰশ্ন ৪: তলাতল ঘৰত কেনেকুৱা গুপ্ত পথ আছে?
উত্তৰ: তলাতল ঘৰত মাটিৰ তলত দুটা গুপ্ত সুৰংগ আছে। এজন সুৰংগ দিখৌ নদীৰ ফালে লৈ যায়, আনটো প্ৰায় ১৬ কিলোমিটাৰ দীঘল, যিয়ে গড়গাঁৱৰ কাৰেং ঘৰৰ সৈতে সংযোগ কৰি আত্মগোপন আৰু ৰক্ষা ব্যৱস্থা হিচাপে কাম কৰিছিল।
প্ৰশ্ন ৫: তলাতল ঘৰত কিমান কোঠা আছে?
উত্তৰ: তলাতল ঘৰত মুঠ সাতটো মহলীয়া কোঠা আছে; চাৰিটা মহল মাটিৰ ওপৰত আৰু তিনিটা মাটিৰ তলত। প্ৰত্যেক মহল বিভিন্ন কামৰ বাবে নিৰ্দিষ্ট আছিল—আস্তাবল, ভঁৰাল, লগুৱা কোঠা, আৰু ৰাজকীয় কোঠা ইত্যাদি।
প্ৰশ্ন ৬: তলাতল ঘৰৰ কোনো গুৰুত্বপূৰ্ণ বৈশিষ্ট্য কি?
উত্তৰ: তলাতল ঘৰৰ অন্যতম বৈশিষ্ট্য হৈছে ইয়াৰ মাটিৰ তলৰ গুপ্ত সুৰংগ আৰু আহোম-মোগল স্থাপত্যৰ মিশ্ৰণেৰে সজ্জিত কোঠাসমূহ। ইয়াৰ পশ্চিমত অৱস্থিত আঠকোণীয়া মন্দিৰ আৰু খাৰ ঘৰৰ অস্ত্ৰাগাৰো উল্লেখযোগ্য।
প্ৰশ্ন ৭: তলাতল ঘৰ এতিয়া দৰ্শনাৰ্থীৰ বাবে খোলা আছে নে?
উত্তৰ: হয়, তলাতল ঘৰৰ মাটিৰ ওপৰৰ মহলসমূহ দৰ্শনাৰ্থীৰ বাবে খোলা আছে। মাটিৰ তলৰ মহলসমূহ বন্ধ কৰি দিয়া হৈছে, কিয়নো এই অঞ্চলসমূহ ৰক্ষণাবেক্ষণৰ দৃষ্টিকোণে গুৰুত্বপূৰ্ণ।
প্ৰশ্ন ৮: তলাতল ঘৰৰ কোনো সংস্কাৰ বা খনন কাৰ্য চলিছে নেকি?
উত্তৰ: হয়, শেহতীয়াকৈ খনন কাৰ্যত পুৰণি কাঠৰ স্তম্ভ, ভগ্ন ইটাৰ অংশ আৰু জুইত পোৰা অৱশেষ পোৱা গৈছে। এই খননৰ দ্বাৰা তলাতল ঘৰৰ আদি নিৰ্মাণৰ বহু তথ্য পোৱা গৈছে, যাৰ পৰা আহোম সময়ৰ ৰাজকীয় স্থাপত্যৰ গাঁথনিৰ ওপৰত নতুন আলোচনাৰ পথ মুকলি হৈছে।
প্ৰশ্ন ৯: তলাতল ঘৰ কেনেকৈ পাব পাৰি?
উত্তৰ: তলাতল ঘৰ শিৱসাগৰৰ ৰংপুৰত অৱস্থিত। শিৱসাগৰ চহৰৰ পৰা সহজে যাতায়তৰ ব্যৱস্থা আছে, আৰু লোকেল বাছ আৰু টেক্সিৰে যাব পৰা যায়।