মহাপুৰুষ শ্ৰী মন্ত শংকৰদেৱ আছিল অসমীয়া সাহিত্যৰ অন্যতম অগ্ৰণীয় ব্যক্তি, যিয়ে অসমীয়াৰ জীৱনধাৰা, সংস্কৃতি আৰু ধৰ্মক গঢ় দিবলৈ নিজৰ সাহিত্য আৰু ধৰ্মীয় চিন্তাধাৰাৰে বিশাল প্ৰভাৱ পেলাইছে। শংকৰদেৱৰ সাহিত্য প্ৰতিভা বিভিন্ন দিশত প্ৰকাশ পাইছে—গান, নাট, অনুবাদ, ধর্মীয় কাব্য আদি বিভিন্ন কলা – কৌশল তেওঁৰ সৃষ্টি অতুলনীয়।
শ্ৰী মন্ত শংকৰদেৱৰ সাহিত্যক ধাৰাবাহিকভাৱে তিনিটা পৰ্যায়ত বিভাজিত কৰিব পাৰি: প্ৰাৰম্ভিক, মধ্যম আৰু অন্তিম। প্ৰাৰম্ভিক পৰ্যায়ত তেওঁ ‘হৰিশ্চন্দ্ৰ উপাখ্যান’, ‘কীৰ্তন’, ‘ভগ্নপদৰ পৰি’, আদি ৰচনা কৰে। এই সময়ছোৱাত তেওঁৰ সাহিত্য সৃষ্টিৰ মূল লক্ষ্য আছিল লোকক ধৰ্মীয় জীৱনত মনোনিবেশ কৰোৱাবলৈ বিভিন্ন আধ্যাত্মিক আৰু নৈতিক শিক্ষাৰে সমৃদ্ধ কৰা।
মধ্যম পৰ্যায়ত মহাপুৰুষজনাই ‘ৰাম বিজয়’, ‘বলী চিৰধাৰ’, আৰু ‘ব্ৰহ্ম গীত’ আদি ৰচনা কৰে। সেই সময়ত তেওঁৰ লেখাত বৈষ্ণৱ ধৰ্মৰ আধ্যাত্মিক দিশ, কৃষ্ণৰ লীলাৰ বৰ্ণনা আৰু ধৰ্মৰ মূল বিষয়সমূহৰ ওপৰত অধিক গুৰুত্ব দিয়া হয়।
অন্তিম পৰ্যায়ত তেওঁৰ সাহিত্যত ‘গুণমালা’, ‘দশম’, আৰু ‘অজামিল উপাখ্যান’ আদি ৰচনা অন্তর্ভুক্ত হয়। এই সময়ছোৱাত তেওঁ ধৰ্মীয় উপদেশ, নৈতিক চিন্তাধাৰা, আৰু বৈষ্ণৱ ধৰ্মৰ মূল মূৰ্তি সৰ্বসাধাৰণৰ মাজত বিস্তাৰ কৰাৰ লক্ষ্য লৈ কাম কৰিছিল।
মহাপুৰুষ শ্ৰী মন্ত শংকৰদেৱৰ সাহিত্য প্রতিভা কেবল ধৰ্মৰ ক্ষেত্ৰত সীমাবদ্ধ নাছিল; তেওঁ সমাজৰ বিভিন্ন দিশত, বিশেষকৈ সাংস্কৃতিক আৰু শৈল্পিক ক্ষেত্ৰতো বিশাল প্ৰভাৱ পেলাইছিল। তেওঁৰ ৰচিত নাম-কীৰ্তন, নামঘোষা আদি অসমীয়া ভাষা আৰু সাহিত্যক এক নতুন দিশ দিছিল, যিয়ে সৰ্বসাধাৰণৰ মাজত জাগৰণ সৃষ্টি কৰিছিল।
তেওঁৰ সাহিত্যৰ এক উল্লেখযোগ্য বিশেষত্ব হ’ল একেবাৰে সৰল ভাষাৰ ব্যৱহাৰ, যিয়ে সৰ্বসাধাৰণৰ হৃদয়ত সহজেই ঠাই ল’ব পাৰিছিল। শংকৰদেৱৰ সাহিত্যে ধাৰ্মিক চিন্তাধাৰা আৰু কাব্যিক সৌন্দৰ্যৰ সন্নিবিষ্টতা দেখা যায়, যিয়ে অসমীয়া সাহিত্যৰ ইতিহাসত তেওঁক এক অপূৰ্ব স্থানত অধিষ্ঠিত কৰিছে।