ৰূপকোঁৱৰ জ্যোতিপ্ৰসাদ আগৰৱালা(Jyoti Prasad Agarwala)
পৰিচয়:
জ্যোতিপ্ৰসাদ আগৰৱালা (১৯০৩-১৯৫১) অসমীয়া সাহিত্য, সংস্কৃতি, আৰু শিল্পৰ এক উজ্জ্বল জ্যোতিষ্ক। তেওঁ আছিল অসমৰ প্ৰথমগৰাকী চলচ্চিত্ৰ নিৰ্মাতা, এগৰাকী প্ৰসিদ্ধ গীতিকাৰ, নাট্যকাৰ, কবি, লেখক, আৰু সমাজসংস্কাৰক। তেখেতৰ সৃষ্টি আৰু দৰ্শনে অসমীয়া জাতি-জীৱনৰ পৰিসৰত এক নতুনত্ব আনিছিল। অসমীয়া সংস্কৃতিৰ অনন্য অৱদানৰ বাবে তেওঁক “ৰূপকোঁৱৰ” উপাধি প্ৰদান কৰা হয়। জ্যোতিপ্ৰসাদৰ দৰ্শনক ‘ৰূপান্তৰৰ দৰ্শন’ বোলা হয়। তেওঁ বিশ্বাস কৰিছিল, “ৰূপান্তৰেহে মাথোঁ জগত ধুনীয়া কৰে; এয়ে মোৰ গায়ত্ৰী মন্ত্ৰ।” তেখেতৰ মৃত্যু দিৱস ১৭ জানুৱাৰীত অসমজুৰি শিল্পী দিৱস ৰূপে পালন কৰা হয়।
জন্ম:
জ্যোতিপ্ৰসাদ আগৰৱালাৰ জন্ম ১৯০৩ চনৰ ১৭ জুনত উজনি অসমৰ ডিব্ৰুগড় জিলাৰ তামোলবাৰী চাহ বাগিচাত হয়। তেওঁৰ পিতৃ আছিল পৰমানন্দ আগৰৱালা আৰু মাক কিৰণময়ী আগৰৱালা। তেখেতৰ পূৰ্বপুৰুষ নৱৰংগৰাম আগৰৱালা ৰাজস্থানৰ মাৰৱাৰ অঞ্চলৰ পৰা অসমলৈ আহিছিল। তেখেতৰ পৰিয়ালৰ লোকসকলে অসমীয়া সাহিত্যত এক গুৰুত্বপূর্ণ ভূমিকা গ্ৰহণ কৰিছিল। তেওঁৰ বৰদেউতা চন্দ্ৰকুমাৰ আগৰৱালা অসমীয়া ৰোমাণ্টিক কবিতাৰ অন্যতম পিতা আছিল। হৰিবিলাস আগৰৱালাই কীৰ্তন পুথি প্ৰথমবাৰৰ বাবে ছপা কৰি অসমত এক সৃষ্টিশীল পৰিৱর্তন আনিছিল।
শিক্ষাজীৱন:
জ্যোতিপ্ৰসাদ আগৰৱালাৰ শিক্ষাজীৱন বিভিন্ন পৰ্যায়ত বৈচিত্ৰ্যময় আছিল। তেওঁ শিৱসাগৰত চিত্ৰৰঞ্জন দাসৰ জাতীয় বিদ্যালয়ৰ পৰা মেট্ৰিক পৰীক্ষাত উত্তীৰ্ণ হয়। তাৰ পিছত, তেওঁ কলিকতাৰ নেশ্যনেল কলেজত অধ্যয়ন কৰে। উচ্চ শিক্ষাৰ বাবে তেখেতে ১৯২৬ চনত স্কটলেণ্ডৰ এডিনবাৰ্গ বিশ্ববিদ্যালয়লৈ যায়। কিন্তু তেখেত অর্থনীতিৰ পঢ়া সম্পূৰ্ণ নকৰাকৈ ১৯৩০ চনত দেশলৈ উভতি আহে। এই সময়তে জাৰ্মানীত চিত্ৰ নিৰ্মাণৰ প্ৰশিক্ষণ লৈ তেওঁ অসমীয়া চলচ্চিত্ৰৰ ভিত্তি স্থাপন কৰে।
ভাৰতৰ স্বাধীনতা আন্দোলনত ভূমিকা:
দেশলৈ উভতি আহি জ্যোতিপ্ৰসাদ আগৰৱালাই স্বাধীনতা আন্দোলনত সক্ৰিয়ভাৱে যোগদান কৰে। ১৯৩২ চনত তেওঁ ইংৰাজ চৰকাৰৰ বিৰুদ্ধে আন্দোলনত অংশ লৈ ১৫ মাহৰ কাৰাদণ্ড ভোগ কৰে। শিলচৰ কাৰাগাৰত থাকোঁতে টাইফইডত ভুগাৰ পাছতো তেওঁ স্বাধীনতা আন্দোলনৰ মনোবল হেৰুওৱা নাছিল। ১৯৪২ চনৰ ‘ভাৰত ত্যাগ আন্দোলন’-ত তেওঁ গুৰুত্বপূর্ণ ভূমিকা পালন কৰিছিল। তেখেতৰ জীৱনসংগ্ৰামে তেওঁক এক শক্তিশালী জাতীয়বাদী ব্যক্তিত্ব ৰূপে প্ৰতিষ্ঠা কৰিলে।
অসমীয়া চলচ্চিত্ৰৰ পথপ্ৰদৰ্শক:
জ্যোতিপ্ৰসাদ আগৰৱালা অসমীয়া চলচ্চিত্ৰৰ জনক বুলি পৰিচিত। ১৯৩৩ চনত ভোলাগুৰি চাহ বাগিচাত ‘চিত্ৰবন’ নামৰ এখন ষ্টুডিঅ’ স্থাপন কৰি তেওঁ অসমীয়া চলচ্চিত্ৰত এক নতুন যুগৰ আৰম্ভণি কৰে। ১৯৩৫ চনত তেওঁৰ নিৰ্মিত প্ৰথমখন চলচ্চিত্ৰ ‘জয়মতী’ মুক্তি পায়। যদিও এই চলচ্চিত্ৰ ব্যৱসায়িকভাৱে সফল হোৱা নাছিল, তথাপি অসমীয়া সংস্কৃতিৰ দিশত ইয়াক এক যুগান্তকাৰী পদক্ষেপ বুলি গণ্য কৰা হয়। তাৰ পাছত ১৯৩৯ চনত ‘ইন্দ্ৰমালতী’ নামৰ দ্বিতীয়খন চলচ্চিত্ৰ নিৰ্মাণ কৰে।
সাহিত্য আৰু সংগীতত অৱদান:
তেখেতে কবিতা, নাটক, গল্প, উপন্যাস আৰু সমালোচনাৰ ক্ষেত্ৰত বৰঙণি আগবঢ়াইছিল। তেওঁৰ উল্লেখযোগ্য কাব্যগ্ৰন্থসমূহৰ ভিতৰত ‘লুইতৰ পাৰৰ অগ্নিসুৰ’ আৰু ‘জ্যোতি ৰামায়ণ’ অন্যতম। জ্যোতিপ্ৰসাদে প্ৰায় ৩০০ খন গীত ৰচনা আৰু সুৰাৰোপণ কৰিছিল, যাক ‘জ্যোতি সংগীত’ বুলি জনা যায়। তেওঁৰ নাটকসমূহৰ ভিতৰত ‘শোণিত কুঁৱৰী,’ ‘কাৰেঙৰ লিগিৰী,’ আৰু ‘ৰূপালীম’ বিশেষভাৱে জনপ্ৰিয়। শিশু সাহিত্যতো তেওঁ তেৰটামান কবিতা লিখি থৈ গৈছে।
ব্যক্তিগত জীৱন আৰু মৃত্যু:
১৯৩৬ চনত জ্যোতিপ্ৰসাদ আগৰৱালাই দেৱযানী ভূঞাৰ সৈতে বিবাহ সম্পন্ন কৰে। তেওঁৰ জীৱন কঠোৰ পৰিশ্ৰম আৰু ত্যাগেৰে পূৰ্ণ। ১৯৫১ চনৰ ১৭ জানুৱাৰীত তেজপুৰত কৰ্কট ৰোগত তেখেতৰ মৃত্যু হয়। মৃত্যুৰ সময়ত তেখেতৰ বয়স আছিল মাত্ৰ ৪৮ বছৰ। তেখেতৰ মৃত্যুত অসমীয়া সংস্কৃতি আৰু সাহিত্য জগত এক অপূৰণীয় ক্ষতি ভোগ কৰে।
সামৰণি:
জ্যোতিপ্ৰসাদ আগৰৱালা অসমীয়া সংস্কৃতিৰ আকাশত এক দীপ্তিমান নক্ষত্ৰ। সাহিত্য, সংগীত, নাটক আৰু চলচ্চিত্ৰৰ পথিকৃৎ হিচাপে তেখেতৰ অৱদান চিৰকাল স্মৰণীয়। স্বাধীনতা আন্দোলনৰ দৰে জটিল সময়তো তেখেতে শিল্প আৰু সাহিত্যক সামৰি ৰাখিবলৈ এক অনন্য দৃষ্টান্ত স্থাপন কৰিছিল। জ্যোতিপ্ৰসাদ আগৰৱালাৰ চিন্তা-চেতনা আৰু সৃষ্টি অসমীয়া জাতি-জীৱনৰ বাবে এক অনুপ্ৰেৰণা।