ধ্রুপদী ভাষা বা “Classical Languages” মানে হৈছে এনে ভাষাসমূহ যিবোৰে বহু সহস্ৰাব্দ ধৰি সাহিত্যিক, সাংস্কৃতিক, আৰু ঐতিহ্যিক দিশত এক বিশিষ্ট স্থান অধিকার কৰি আহিছে। ২০০৪ চনত ভাৰত চৰকাৰে ধ্ৰুপদী ভাষাৰ প্ৰমাণিত মানদণ্ডৰ সৈতে এই ভাষাসমূহক স্বীকৃতি দিবলৈ এক বিশেষ পদক্ষেপ গ্ৰহণ কৰে। এই ভাষাসমূহৰ বেছিভাগৰেই প্ৰাচীন লেখনি আৰু সাহিত্য আছে যি জাতীয় পৰম্পৰা আৰু সাংস্কৃতিক ঐতিহ্যৰ লগত গভীৰভাৱে জড়িত। ধ্ৰুপদী ভাষাৰ স্বীকৃতি দেশৰ ভাষা আৰু সংস্কৃতিকে অধিক গভীৰভাৱে সংহত কৰাৰ এটা প্ৰচেষ্টা। এই প্ৰবন্ধত আমি ধ্ৰুপদী ভাষাৰ মানদণ্ড, সুবিধাসমূহ, আৰু ভাৰতৰ ধ্ৰুপদী ভাষাসমূহৰ তালিকা আলোচনা কৰিম।
২০০৬ চনত পৰ্যটন আৰু সংস্কৃতি মন্ত্ৰী আম্বিকা চ’নিয়ে ৰাজ্যসভাত কয় যে “ধ্ৰুপদী ভাষা” হিচাপে শ্ৰেণীভুক্ত হ’বলৈ বিবেচনা কৰা ভাষাসমূহৰ যোগ্যতা নিৰ্ধাৰণৰ বাবে নিম্নলিখিত মানদণ্ডসমূহ স্থাপন কৰা হৈছে।
“উচ্চ মানদণ্ডৰ লিখনি তথা প্ৰামাণিক ইতিহাস, যি অতি কমেও ১৫০০ ৰ পৰা ২০০০ বছৰ পুৰণি; প্ৰাচীন সাহিত্য তথা লিখনিৰ সমল যাক বহু প্ৰজন্মই বছৰ বছৰ ধৰি ঐতিহ্য হিচাপে গণ্য কৰি আহিছে; লিখন সাহিত্যৰ ইতিহাস, যি সম্পুৰ্ণ নিজা আৰু কাৰোপৰা ধাৰ কৰা বা আমদানি কৰা নহয়; প্ৰাচীন ৰূপটো আৰু সাহিত্যখিনি বৰ্তমানৰ আধুনিক ৰূপতকৈ বেলেগ/পৃথক, তাৰোপৰি সম্ভৱতঃ ইয়াৰ প্ৰাচীন ৰূপটো আৰু ইয়াৰ বৰ্তমানৰ আধুনিক ৰূপ তথা অপভ্ৰংশ/উপভাষা আদিৰ মাজত ধাৰাবাহিকতাৰ বিচ্ছিন্নতা।”
ধ্রুপদী ভাষাৰ মানদণ্ড:
ভাষাসমূহক “ধ্রুপদী ভাষা” হিচাপে স্বীকৃতি পাবলৈ কিছুমান নিৰ্দিষ্ট মানদণ্ড পূৰণ কৰিব লাগে। এই মানদণ্ডসমূহ হৈছে:
1. প্ৰাচীনত্ব: ভাষাটোৰ প্ৰাচীনত্ব কমেও ১০০০ বছৰ হ’ব লাগিব।
2. সাহিত্যিক সমৃদ্ধি: উচ্চ সাহিত্যিক আৰু প্ৰামাণ্য লিখনি আৰু ইতিহাস থাকিব লাগিব, যিটো ভাষাটোৰ নিজা ঐতিহ্যৰ অঙ্গ।
3. অলেখ পৰম্পৰা: বহু যুগ ধৰি বংশানুক্ৰমে চলি অহা সাহিত্য আৰু ধাৰাবাহিকতাৰ পূৰ্ণ দিশ।
4. সাহিত্যৰ স্বতন্ত্ৰতা: ভাষাটোৰ সাহিত্যখন সম্পূৰ্ণ নিজা হ’ব লাগিব আৰু আন ভাষাৰ পৰা ধাৰ কৰা হ’ব নোৱাৰে।
5. প্ৰাচীন আৰু আধুনিক ৰূপৰ প্ৰভেদ: ভাষাটোৰ প্ৰাচীন আৰু আধুনিক ৰূপৰ মাজত পাৰ্থক্য থাকিব লাগিব।
ধ্রুপদী ভাষাৰ সুবিধাসমূহ:
ভাৰত চৰকাৰে ধ্রুপদী ভাষাসমূহৰ বাবে নিৰ্দিষ্ট কিছুমান সুবিধা প্ৰদান কৰে:
1. পণ্ডিতসকলৰ বাবে বঁটা: ধ্রুপদী ভাষাৰ অধ্যয়ন কৰা পণ্ডিতসকলৰ বাবে প্ৰতি বছৰে আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় বঁটা প্ৰদান কৰা হয়।
2. উৎকৃষ্ট কেন্দ্ৰ স্থাপন: ধ্রুপদী ভাষাৰ অধ্যয়ন আৰু প্ৰচাৰৰ বাবে বিশেষ কেন্দ্ৰ স্থাপন কৰা হয়।
3. বিশ্ববিদ্যালয়ত আসন সংৰক্ষণ: কেন্দ্ৰীয় বিশ্ববিদ্যালয়সমূহত ধ্রুপদী ভাষাৰ শিক্ষাৰ্থীসকলৰ বাবে নিৰ্দিষ্ট আসন সংৰক্ষণ কৰা হয়।
ধ্রুপদী ভাষাসমূহৰ তালিকা:
1. তামিল (২০০৪)
2. সংস্কৃত (২০০৫)
3. তেলুগু (২০০৮)
4. কন্নড় (২০০৮)
5. মালায়ালাম (২০১৩)
6. ওড়িয়া (২০১৪)
নতুনকৈ অন্তর্ভুক্ত কৰা ভাষাসমূহ (২০২৪):
1. অসমীয়া
2. বাংলা
3. মাৰাঠী
4. পালি
5. প্রাকৃত
উপসংহাৰত, ধ্ৰুপদী ভাষাসমূহ অসমৰ আৰু ভাৰতৰ সাংস্কৃতিক সম্পদৰ এক অনবদ্য অংশ। এই ভাষাসমূহে শতাব্দীৰ পৰম্পৰা, ঐতিহ্য, আৰু বৌদ্ধিক ধন-সম্পদৰ বাটচৰা সৃষ্টি কৰিছে। তেওঁলোকে আমাৰ ইতিহাস, সাহিত্য, ধৰ্ম, আৰু চিন্তাধাৰাৰ ক্ষেত্ৰত অপূৰ্ব অৱদান আগবঢ়াইছে। ভাৰত চৰকাৰৰ ধ্ৰুপদী ভাষাৰ স্বীকৃতি দিয়া পদক্ষেপে এই ভাষাসমূহক নতুন প্ৰজন্মলৈ টানি আনি এক নতুন পলখৰ সূচনা কৰিছে, যি ভাষাসমূহৰ অধ্যয়ন আৰু সংৰক্ষণত সহায় কৰিব। সেইদৰে, ধ্ৰুপদী ভাষা সমূহ আমাৰ জাতীয় পৰিচয় আৰু সাংস্কৃতিক ঐতিহ্যৰ এক শ্ৰেষ্ঠ আৰ্হি ৰূপে যুগে যুগে আগবাঢ়ি থাকিব।