মহাপুৰুষ শ্ৰীশ্ৰী মাধৱদেৱ (১৪৮৯-১৫৯৬) অসমৰ সংস্কৃতি আৰু ধৰ্মীয় ইতিহাসৰ এক অনন্য ব্যক্তিত্ব। তেওঁ মহাপুৰুষ শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱৰ শিষ্য হিচাপে এক শৰণ নাম ধৰ্মৰ প্ৰচাৰত বিশেষ ভূমিকা গ্ৰহণ কৰিছিল। মাধৱদেৱৰ গুৰু ভক্তি আৰু সাহিত্যিক কৃতিত্বে তেওঁক অসমীয়াৰ হৃদয়ত অমৰ কৰি ৰাখিছে।
জন্ম আৰু পিতৃ-মাতৃ:
মাধৱদেৱৰ জন্ম ১৪৮৯ চনত লেতেকুপুখুৰী নামৰ ঠাইত, হৰিশিঙা বৰা উজীৰৰ ঘৰত হৈছিল। জনশ্ৰুতি অনুসৰি, তেওঁৰ জন্মৰ লগত জড়িত কাহিনীবোৰ স্থানসমূহৰ নামকৰণত প্ৰভাৱিত হৈ পৰে। মাধৱদেৱৰ পিতৃ-মাতৃৰ উচ্চ আদৰ্শই তেওঁৰ ব্যক্তিত্বৰ ওপৰত গভীৰ প্ৰভাৱ পেলাইছিল।
গুৰু শংকৰদেৱৰ লগত সংযোগ:
মাধৱদেৱ শংকৰদেৱৰ সৈতে প্ৰথমে যুক্তি-তৰ্কৰ মাজেৰে মিলিত হয়। শংকৰদেৱৰ তত্ত্ব আৰু যুক্তি-প্ৰতিপাদনে তেওঁক ঘোৰ শাক্ত ধৰ্মৰ পৰা এক শৰণ হৰি নাম ধৰ্মৰ পথলৈ আনি তুলিলে। এই গুৰু-শিষ্যৰ মিলনক সাহিত্যিক লক্ষ্মীনাথ বেজবৰুৱাই “মণি-কাঞ্চণ সংযোগ” বুলি অভিহিত কৰিছে।
ধৰ্মীয় আৰু সাহিত্যিক অৱদান:
মাধৱদেৱৰ সৃষ্টিৰ ভাণ্ডাৰ পূৰ্ণজীৱিত আৰু ধৰ্মীয় চেতনাৰে ভৰা। তেওঁৰ বিখ্যাত কৃতিসমূহৰ ভিতৰত আছে নামঘোষা, যি এক হেজাৰটা ঘোষাৰে পৰিপূর্ণ। তেওঁয়ে ৰচনা কৰা ১৫৭ টা বৰগীতই অসমীয়া সংগীতৰ ঐতিহ্য সমৃদ্ধ কৰিছে। তদুপৰি, ভক্তিৰত্নাৱলী আৰু আদিকাণ্ড ৰামায়ণৰ দৰে মহৎ গ্ৰন্থই অসমীয়া সাহিত্যৰ ভঁৰাল শুৱনি কৰি তুলিছে। নাটকৰ ক্ষেত্ৰত তেওঁৰ অৰ্জুন ভঞ্জন, দধিমথন, আৰু বিভিন্ন ঝুমুৰাই অসমীয়াৰ মঞ্চকলা আৰু ধৰ্মীয় চেতনাক উচ্চ পৰ্যায়ত লৈ গৈছে।
ব্যক্তিত্ব আৰু দৰ্শন:
মাধৱদেৱ বৈৰাগী হোৱাৰ পাছতো জীৱন বিমুখী নাছিল। তেওঁ জীৱনৰ মূলতত্ত্বক উপলব্ধি কৰি পৰিসৰ আধ্যাত্মিকতা আৰু সামাজিক জীৱনক সংগতিৰূপে চলাই লৈ গৈছিল। বিষয়-বাসনাৰ প্রতি অনীহা দেখুওৱা মাধৱদেৱে নিজৰ শিষ্যসকলক স্বাৱলম্বী হবলৈ প্ৰেৰণা দিছিল।
তিৰোভাৱ:
মহাপুৰুষ মাধৱদেৱৰ ১৫৯৬ চনত কোচবিহাৰৰ ভেলা সত্ৰত দেহাৱসান ঘটে। তেওঁ অসমীয়া ধৰ্মীয়, সাহিত্যিক, আৰু সাংস্কৃতিক জীৱনত যি অবিস্মৰণীয় চিহ্ন এৰিছে, সেয়া অসমবাসীৰ বাবে সদায় অনুপ্ৰেৰণা স্বৰূপ।
মাধৱদেৱৰ জীৱন আৰু অৱদান অসমীয়া সংস্কৃতিৰ বীৰত্বগাথা, যি যুগ যুগান্তৰলৈ আমাক দিশ-নির্দেশনা দি আহিছে।