মহাপুৰুষ মাধৱদেৱৰ ঝুমুৰা: এক বিশেষ নাট্যধাৰা
মহাপুৰুষ মাধৱদেৱ অসমীয়া বৈষ্ণৱ ধৰ্মৰ অন্যতম প্ৰধান শ্ৰেষ্ঠ মহাপুৰুষ আৰু সাহিত্যিক। শ্ৰীমন্ত শঙ্কৰদেৱৰ আৰ্হিত তেওঁৰ সাহিত্যিক জীৱন গঢ় দিয়া হ’লেও, নাট্যৰ গৰাকীস্বৰূপে মাধৱদেৱে নিজস্ব পৃথক ধাৰা সৃষ্টি কৰিছে। তেওঁৰ ৰচিত ঝুমুৰা নাট সমূহ এই পৃথক ধাৰাৰ উৎকৃষ্ট নিদৰ্শন। যদিও মাধৱদেৱৰ নাট্যৰিতি সম্পূৰ্ণকৈ শঙ্কৰদেৱৰ নাট্যসমূহৰ পৰা ভিন্ন, তথাপি তেওঁ তেওঁৰ সৃষ্টিৰাজিৰ জৰিয়তে অসমীয়া সমাজ আৰু সংস্কৃতিক চিৰকালৰ বাবে এক অমূল্য ধন উপহাৰ দিয়ে।
ঝুমুৰা কি?
ঝুমুৰা বুলিলে একোটা খণ্ড নাট বা ক্ষুদ্ৰ ঘটনা সংযুক্ত নাটকক বুজোৱা হয়। এই নাটবোৰত পূৰ্ণ কাহিনীৰ পৰিবৰ্তে একো-এটা সৰু বিষয় বা উপখণ্ড ভিত্তিক ঘটনা উপস্থাপন কৰা হয়। মাধৱদেৱৰ ঝুমুৰা সমূহত, কাহিনীৰ পৰিসৰত সৰু অথচ গভীৰ ভাৱে কিছুমান লঘু আৰু মনোমোহা দৃশ্য দৰ্শকৰ আগত মূৰ্তিমান কৰি তুলা হৈছে।
মাধৱদেৱৰ ঝুমুৰা সমূহৰ নাম:
মাধৱদেৱৰ দ্বাৰা ৰচিত কিছুমান প্ৰধান ঝুমুৰা নাট হ’ল:
1. অৰ্জুন ভঞ্জন (পূৰ্ণাংগ নাট),
2. চোৰধৰা নাট,
3. পিম্পৰা গুচোৱা নাট,
4. ভূমি লেটোৱা নাট, আৰু
5. ভোজন বেহাৰ নাট।
এই সমূহ নাটত মূল কাহিনীসূত্ৰৰ পৰিবৰ্তে খণ্ডে খণ্ডে ক্ষুদ্ৰ ঘটনা উপস্থাপন কৰা হৈছে, যাৰ কেন্দ্ৰবিন্দু বাচল্যভাৱত ভৰা শিশু কৃষ্ণৰ দুষ্টালি আৰু মাতৃস্নেহ।
ঝুমুৰাৰ নাট্যৰূপ আৰু বিষয়বস্তু:
মাধৱদেৱৰ ঝুমুৰা নাট সমূহৰ বিশেষত্ব হ’ল শিশু কৃষ্ণৰ বালকসুলভ দুষ্টালি, যাক লঘু বিষয়বস্তুৰে নাটৰূপে পৰিগণিত কৰা হৈছে। এই সমূহ নাটৰ নাট্যভঙ্গীত মাধৱদেৱে সুকৌশলে সৰল ভাষা আৰু বাচল্যভাৱৰ সংমিশ্ৰণ ঘটাই, এক চমৎকাৰী অনুভৱ দৰ্শকৰ মাজত সঞ্চাৰ কৰিছে।
১) অৰ্জুন ভঞ্জন:
অৰ্জুন ভঞ্জন মাধৱদেৱৰ একমাত্ৰ পূৰ্ণাংগ নাট। ই ভাগৱতৰ দশম স্কন্ধৰ কাহিনীৰ আধাৰত ৰচনা কৰা হৈছে। নাটখনৰ মূল বিষয়বস্তু হল, কৃষ্ণই অৰ্জুন গছ ভাঙি নলকুবেৰক মুক্তি দিয়া। নাটখনৰ দৰ্শনশক্তি শিশুৰ সৰলতাৰ মাজত ঈশ্বৰত্বৰ দিশ দেখুৱাই, নন্দ-যশোদাৰ মাজত সৃষ্টি হোৱা খণ্ড যুদ্ধৰ পৰিসমাপ্তি ঘটাইছে।
২) চোৰধৰা:
এই নাটখনত শিশু কৃষ্ণৰ দুষ্টালি আৰু যশোদাৰ মাতৃস্নেহ প্ৰধান ভুমিকা লৈছে। গোপীসকলৰ মাজত নৃত্য কৰা কৃষ্ণৰ লৱণু চুৰ কৰি ধৰা পৰা ঘটনাৰ প্ৰকট ৰূপে মাধৱদেৱে মধুৰভাৱে সৃষ্টিকৰ্মৰ সমাপ্তি ঘটাইছে।
৩) পিম্পৰা গুচোৱা:
এই নাটখন শিশু কৃষ্ণৰ চোৰামি আৰু যশোদাৰ মাতৃস্নেহক লৈ আগবাঢ়িছে। মাধৱদেৱে বৈষ্ণৱধৰ্মৰ আধ্যাত্মিক দিশৰ বাহিৰে মাতৃস্নেহৰ এক চমৎকাৰী চৰিত্ৰ প্ৰকাশ কৰিছে।
৪) ভূমি লেটোৱা:
ভূমি লেটোৱা নাটখনত কৃষ্ণৰ লৱণু খোৱা ক্ৰিয়াৰ চিত্ৰণ দেখা যায়। যশোদাই পুত্ৰৰ কৌশলেৰে দিয়া উত্তৰবোৰৰ পৰা জন্ম লোৱা মজাদাৰ নাট্যচৰণই এই নাটখনক মনোৰঞ্জক কৰি তুলিছে।
৫) ভোজন বেহাৰ:
এই নাটখনৰ কাহিনী ভাগৱতৰ ত্ৰয়োদশ অধ্যায়ৰ অন্তৰ্গত। যদিও নাটখন সম্পূৰ্ণ নোহোৱা অৱস্থাত ইয়াৰ আভাস দিয়া কাহিনীৰ বাচল্যভাৱে দৰ্শকক মনোৰঞ্জিত কৰিছে।
মহাপুৰুষ মাধৱদেৱৰ ঝুমুৰা সমূহ শিশু কৃষ্ণৰ বালকসুলভ ক্ৰিয়া-কাণ্ড, মাতৃস্নেহ আৰু লঘু বিষয়বস্তুৰে বৈষ্ণৱ সাহিত্যত এক অনন্য স্থান অধিষ্ঠিত কৰিছে। মাধৱদেৱৰ নাট্যকৰ্মৰ মাজত ৰচিত এই ঝুমুৰা সমূহ অসমীয়া সাহিত্যৰ ইতিহাসত এক বিশেষ মাত্ৰা প্ৰদান কৰিছে। এই সৃষ্টিৰাজি আমাক সময়ে সময়ে তেখেতৰ সাহিত্যিক ৰচনাৰ গভীৰতাৰ সোঁতত ভাসাই লৈ যায়। তেখেতৰ সাধনা আৰু বৈষ্ণৱ সাহিত্যৰ এনে অনবদ্য সৃষ্টি অসমীয়া সমাজত অনাদি কাললৈ চিৰযুগমীয়া হৈ থাকিব।